Οι Σαρακατσάνοι των Σκοπίων

Ο σύλλογος Σαρακατσάνων των Σκοπίων, το "ΧΕΛΙΔΟΝΙ" ιδρύθηκε το 2002 στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ και αντιπροσωπεύει τους Σαρακατσάνους που ζουν σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ο αντιπρόεδρος του συλλόγου, Γιάννης Καλός, είχε μιλήσει στην εφημερίδα "ΧΡΟΝΟΣ" της Κομοτηνής και την δημοσιογράφο Μελαχροινή Μαρτίδου (10/11/2004). Παρακάτω αναδημοσιεύουμε μέρος της συνέντευξης.

Από τα Σκόπια στην Κομοτηνή, ο αντιπρόεδρος του πρώτου συλλόγου των Σαρακατσάνων Λέγεται Γιάννης Καλλός και ζει στην πόλη Στιπ της FYROM

Ο αντιπρόεδρος του συλλόγου Σαρακατσάνων «Χελιδόνι» των Σκοπίων βρίσκεται στην Κομοτηνή και έχει επαφή με τον σύλλογο Σαρακατσάνων. Πρόκειται για τον Γιάννη Καλλό, ένα άνθρωπο που ζει στα Σκόπια και συγκεκριμένα στην πόλη Ντιπ, που βρίσκεται στην περιοχή της Δοϊράνης, όπου κάνει μια φιλότιμη προσπάθεια να συσπειρώσει τους Σαρακατσάνους στην καταγωγή Έλληνες που υπάρχουν και να τους επανασυνδέσει με τις ρίζες τους. Ο ίδιος μιλά άψογα ελληνικά και φαίνεται από τα μάτια του η φλόγα για να πετύχει η προσπάθεια που τώρα ξεκίνησε. Τον συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί του, ενώ μας προσκάλεσε να γνωρίσουμε τον τόπο που ζουν και δραστηριοποιούνται οι Σαρακατσάνοι των Σκοπίων.

Κύριε Καλλέ, το ενδιαφέρον όλης της ελληνικής κοινή γνώμης στρέφεται στην χώρα από την οποία ήρθατε τα Σκόπια, μια και έχουμε την αναγνώρισή της με το όνομα Μακεδονία, από τις ΗΠΑ. Πείτε μας υπάρχουν πολλοί Σαρακατσάνοι στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας;

Είναι φυσικό αυτό και το ξέρουμε. Θα ήθελα πρώτα να πω λίγα λόγια για τον σύλλογο. Αυτός ο σύλλογος έγινε εδώ και δύο χρόνια, παρ’ όλα αυτά ετοιμάζονταν να γίνει εδώ 6-7 χρόνια πριν, αλλά υπήρχαν εμπόδια. Παλαιότερα ήταν ο κομμουνισμός υπήρχε σκληρότητα, εμείς ήμασταν σκορπισμένοι και έτσι θέλαμε λιγάκι χρόνο για να ξεκινήσει αυτό το πράγμα.
Ο σύλλογος ιδρύθηκε με βοήθεια και του πανελληνίου Συλλόγου Σαρακατσάνων και του συλλόγου του Κορδελιού Θεσσαλονίκης «Σταυραετός» και τους φίλους που ήθελαν να βοηθήσουν την κατάστασή μας, ειδικά στην Παιδεία, όπου έχουμε παιδιά τα οποία δεν ξέρουν την γλώσσα και τα ελληνικά γράμματα και θέλουμε να δώσουμε πιο πολύ σημασία σ΄αυτόν τον τομέα για να μην χάσουμε τα παιδιά μας, μην χάσουν τις σχέσεις τους με την πατρίδα τους. Όπως το ’48 παίρνοντας τα πρόβατα των Σαρακατσάνων, αναγκάστηκαν να μπουν στις πόλεις και να ακολουθήσουν μια άλλη ζωή. Από εκεί και πέρα το ελληνικό κράτος δεν έδωσε σημασία σε μας σαν Σαρακατσάνους και μείναμε εκεί που μείναμε και τότε, οι περισσότεροι από εμάς. Γι’ αυτό είναι πολύ καλή η πρόσκληση γιατί έχουμε τώρα στην πατρίδα και το συνέδριο που γίνεται πάρα πολλά να πούμε και θα θέλαμε την βοήθειά σας.

Μένετε στην πόλη Στίπ; Πού είναι ακριβώς στην Fyrom;

Αυτή είναι πόλη 120 χλμ από τα σύνορα από την Ελλάδα στη νοτιοανατολική πλευρά, δηλαδή από τη Δοϊράνη, Ράντοβιτς, Στρούμιτσα φτάνετε στην πόλη μας και έχει περίπου 60.000 πληθυσμό.Ποιό είναι το κλίμα τώρα στα Σκόπια; Σαν Έλληνας, σαν Σαρακατσάνους πώς σας αντιμετωπίζουν;-Εγώ μεγάλωσα, δεν έχω πρόβλημα. Απέναντι είναι ο φίλος μου, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με μένα, αλλά είμαστε αδέλφια, δηλαδή λειτουργούμε έτσι. Από εδώ και πέρα υπάρχουν πράγματα που εμείς δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε, όπως έγινε αυτό που έγινε προχθές με την ονομασία. Και αν θέλετε εμάς μας πείραξε, είχαμε γιορτή στις 21 Νοεμβρίου, αλλά έγινε αυτό που έγινε και αναβλήθηκε. Πιστεύουμε τώρα δεν είναι στιγμή να κάνουμε γιορτές μέσα στο κράτος όταν έχει πρόβλημα, η πατρίδα μας θα έλεγα εγώ.

Η οικονομική ζωή, πώς είναι σήμερα στην Fyrom;

Στα οικονομικά είμαστε πολύ κάτω, έχουμε να γράψουμε πολλές ιστορίες... Πάμε πολύ πίσω, δεν έχουμε αναλάβει καλές θέσεις πουθενά, αλλά πέφτουμε πολύ στην Παιδεία, στα σχολεία που κανείς σαν σύλλογος, σαν οργανισμός δεν έδωσε τα περασμένα 40 χρόνια σημασία σε εμάς. Δεν κατηγορώ κανένα, γιατί κι εμείς δεν μιλήσαμε τόσα χρόνια. Ήμασταν σκορπισμένοι και χαμένοι από προσώπου γης.

Ο σύλλογος τώρα θα κάνει βήματα να γίνει τώρα πιο γνωστός;

Ναι, γι’ αυτό έγινε ο σύλλογος, πρώτα να σηκώσουμε το ηθικό τα παιδιά μας. Μετά τη γλώσσα, τη νοοτροπία, τα τραγούδια μας που σιγά σιγά χάνονται, μέχρι που έχουμε παλιούς ανθρώπους κάτι μπορούμε να προλάβουμε ακόμη, αλλά σε λίγα χρόνια, αν δεν το παλέψουμε αυτό, πιστεύω ότι θα είναι και πολύ αργά.

Πόσα μέλη έχει ο σύλλογος;

Ο σύλλογος έχει περίπου μετρημένους, 500 μέλη, δηλαδή όλοι που αισθάνονται έστω και λιγάκι, τρέχουν και θέλουν να μπούνε, να μιλήσουν, να ρθούν. Ξεκινήσαμε και τα μαθήματα στην ελληνική γλώσσα, βέβαια τα βασικά η αλφαβήτα, αλλά πιστεύω ότι είναι ένα μεγάλο βήμα γι’ εμάς. Βέβαια είναι Οργανωμένοι σύλλογοι Σαρακατσάνων υπήρχαν και στα Σκόπια;

Όχι υπάρχουν τώρα τελευταία και δημιουργήθηκαν πάρα πολύ πρόσφατα. Είναι λίγοι οι Σαρακατσάνοι των Σκοπίων. Οι πολλοί έχουν φύγει με ένα μεγάλο ρεύμα την δεκαετία του ’60, έχουν έρθει στην Ελλάδα, κύρια στο Κορδελιό της Θεσσαλονίκης, την Μαυροθάλασσα του νομού Σερρών, στην Αμβροσία και δύο τρεις οικογένειες στην Σάλπη του νομού μας. Αλλά οι ελάχιστοι που έμειναν οργανώθηκαν σε σύλλογο τελευταία, του οποίου του συλλόγου ευχόμαστε η πορεία να είναι πάρα πολύ καλή κι έτσι δείχνει ότι θα είναι πάρα πολύ καλή. Εμείς τους αγκαλιάζουμε με όλες μας τις δυνάμεις και με όλη μας την αγάπη και νομίζουμε ότι θα πάει καλά.